LİDER KİMDİR?
Lider, grubun amacına ulaşmasında üyelerini güdüleyen, eşgüdümü gerçekleştiren ve faaliyetlerin planlı şekilde yürümesini sağlayan kişidir. Kız İzci Örgütü’nün prensiplerine göre bir örgütün koordineli bir biçimde uğraşlarını sürdürebilmesi, etkili bir biçimde yönlendirilmesi, belirlenen amaçlara ulaştırılması ve geliştirilmesi için bir liderin desteğine ihtiyaç duyulur.
Liderlik, aslında çok karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle günümüze dek, liderliğin ne olduğunu tam anlayabilmek için birçok çalışmalar ve liderlikle ilgili birçok tanımlar yapılmıştır. Bu tanımlar ve çalışmalar liderliğe çeşitli yaklaşımlar getirmiştir. Aşağıda çeşitli zamanlarda liderlikle ilgili yapılan bazı tanımlara yer verilmiştir.
- Liderlik, tüm grubun gücünü kendi çabalarında ortaya koyabilmektir. (F.W. Blackmar)
- Liderlik, en az çalışma, en güçlü işbirliği ile insanları başarıya ulaştırma yeteneğidir. (E.L.Munson)
- Liderlik, grup üyelerinin gereksinimlerini ve isteklerini farkederek; enerjilerini bu gereksinimleri ve istekleri karşılamaya yöneltmektir. (L.L.Bernard, 1927)
- Liderlik, hayranlık duyulan kişilik özelliklerinin pek çoğuna sahip olduğunu ortaya koyabilmektir. (C.E Kilbourne, 1935)
- Liderlik, insanları zihinsel, fiziksel, duygusal olarak etkileyebilme sanatıdır. (N.Copeland, 1942)
- Liderlik, sezgisel ve analitik düşünceyi tümüyle kullanarak yaratıcı olmaktır. (C.Norris, 1990)
Yukarıda liderlikle ilgili yapılan tanımlardan genelleme yapılacak olursa, liderliğin temelinde şu özellikler bulunmaktadır; çok yönlü etkileme, amaçların gerçekleştirilmesi için harekete geçirme, ilgi ve ihtiyaçların karşılanmasını sağlama ve eşgüdüm yaratmak.
LİDERİN GEREKLİLİĞİ
Birçok alanda olduğu gibi, izcilik alanında da amaç ve hedeflere ulaşmak örgütlü çalışma gerektirir. Kız İzci Örgütü’ne göre başarı için gerekli örgütlenme ancak iyi yetişmiş liderler sayesinde olabilir ve örgüt veya toplum üyeleri ancak doğru liderlik özelliklerini taşıyan kişilerin yanında yer alır. İzcilik alanında iyi liderler önderliğinde, izcilik amaç ve hedefleri gerçekleşebilir ve iyi liderler, iyi insan iyi vatandaş yetiştirilebilir. Bununla beraber, liderlik bir grubun veya örgütün belirlediği hedefleri gerçekleştirme yönünde motivasyon sağlamada önemli rol oynamaktadır.
Yukarıdaki açıklamadan da anlaşılacağı gibi liderliğin gerekliliği şöyle sıralanabilir:
- Toplum veya örgüt amaçlarının belirlenmesi ve bu amaçların gerçekleştirilebilmesi için uygun stratejilerin bulunmasında lider en başta yer alır.
- Değişen şartlara göre yeniden belirlenen amaç ve hedeflere nasıl ulaşılacağına, bu amaçların yaşaması için üyelerini güdülemeyi lider yapar.
- Toplum veya örgüt üyeleri arasında var olan iletişim ve etkileşim, grubu olumsuz yönde etkilediği zaman, lider bu birliğin toplum bütünlüğünün yeniden kurulmasını sağlar.
- Üyeler arasında oluşacak çatışmalar liderler sayesinde giderilip, olumlu yöne yönlendirilir.
- Her birey, hızla değişen teknolojiye, değişimlere uyum sağlamada zorlanabilir. Liderlerin önderliği ve açıklayıcı bilgileri sayesinde üyelerin değişen teknolojiye uyumu kolaylaştırılır.
- Toplumun amacına ulaşmasında belli bir politikası olması gereklidir. Politika, toplumun ilerlemesine veya gerilemesine neden olur. Politikanın oluşumu, topluma tanıtılması ve toplum tarafından kabullenilmesi liderler sayesinde gerçekleşir.
- Grubunun çevreden olumsuz veya olumlu etkilenmesi, çevreye uyumu lider sayesinde gerçekleşir.
- Grubu olumsuz yönde etkileyecek kusurların tespitinde, bunların giderilmesinde lidere ihtiyaç duyulur.
- Liderler örgütün amaçları doğrultusunda üyelerini güdüleyerek yönlendirir. Böylece faaliyetleri takip etme ve değerlendirme görevini de yapar.
İZCİLİKTE LİDER VE ÖNEMİ
İzci Lideri: Ulusal ve uluslararası izcilik amaçları doğrultusunda bir araya gelmiş grup üyelerini tanıyan, ihtiyaçlarını bilen, grubunu amaca ulaşmada etkili bir biçimde yönlendiren, motive eden, güdüleyen, faaliyetleri kontrol eden ve destekleyen kişidir.
İzciliğin amacına uygun, nitelikli izciler yetiştirebilmek için, yetiştireceği grubu eğitecek, onların gelişim özelliklerini, ihtiyaçlarını anlayabilecek, grubuna her yönden yetecek gerekli bilgi ve becerilerle donanmış, nitelikli izci liderlerine ihtiyaç vardır. Bu da izciliğin amacına ulaşmasında ve varlığını sürdürmesinde, izci liderlerinin çok önemli olduğunu, izcilik çalışmalarının lidersiz gerçekleştirilemeyeceğini belirtir.
Hangi basamakta olursa olsun izci lideri yetiştirmek için düzenlenmiş kursların, amacına ulaşmasında iyi düzenlenmiş programlara ihtiyaç duyulur. İzci lideri yetiştiren kurs programları, yetiştirilecek lider basamağının özelliklerine göre hazırlanır. Örneğin, Kümebaşı Kurs Programı hazırlanırken, özellikle; 7-11 yaş grubu çocuklarının gelişim özelliklerini, ilgi ve isteklerini anlayacak, izciliğin amaç, hedef ve prensiplerini çocuklara kavratabilecek, liderlik özelliklerine sahip liderler yetiştirmeyi amaçlayacak şekilde hazırlanıp uygulanmalıdır.
İZCİ LİDERİNDE BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER
İzcilik çalışmaları, izcilik amacı doğrultusunda gerçekleştirilir. Bu çalışmaların başarılı olması için; liderin, nitelikli, etkili ve izcilik teşkilatının istediği özelliklere sahip olması gerekmektedir. İzci liderinin sahip olması gereken özellikler şöyle sıralanabilir:
- İzciliğin amaç, prensip, hedef ve türesini iyi bilmeli, bunları yaşam biçimi haline getirmelidir.
- Grubunu tanımalı, gelişim özelliklerini, ilgi ve ihtiyaçlarını bilmelidir.
- Kendi konumunu iyi yorumlamalı, davranışlarıyla da bunu desteklemelidir.
- Çalışmalarında program, plan ve değerlendirme yapmalıdır.
- Grup üyelerini, amaca ulaşmak için motive edip güdülemelidir.
- Sorumluluk almalı ve iş bölümcü olmalıdır.
- İyi karakterli, yapıcı, yaratıcı, bilgili olmalıdır.
- İstikrarlı bir politikası, bir imajı olmalıdır.
- Geleceğe dönük vizyonu olmalıdır.
- Yansıtıcı, demokratik, güvenilir, araştırmacı, pratik olmalıdır.
- Başkalarını düşünüp, yurdunu sevmelidir.
- İleri görüşlü, ufku geniş olmalıdır.
- Farklılığı olmalıdır.